İki

ЗНАЧЕНИЕ

два

• İkinci — второй

iki kere - дважды
günde iki kere - дважды в день

---

ikimiz - мы оба (мы двое)
ikiniz - вы оба (вы двое)
ikisi - они оба (они двое)

---

ПОСЛОВИЦЫ И ПОГОВОРКИ

• Adam olan aynı hatayı iki kere (defa) yapmaz. Adam olan iki kere aldanmaz. Человек дважды одну и ту же ошибку не делает / Человека дважды не обмануть. Умный пробует раз, глупый пробует дважды.
• Allah insana iki kulak bir ağız vermiş. Az söyle, çok dinle. Göz iki, kulak iki, ağız tek, çok görüp, çok dinleyip, az söylemek gerek. İki dinle, bir söyle. İki kulak bir dil için. Бог дал два уха, а один язык. Поменьше болтай, побольше слушай.
• Aşçı çok olan (olduğu) yerde çorba bozulur. Horozu çok olan köyde sabah geç olur. Horozu çok olan köyün sabahı geç olur. İki avratlı ev çöplük (süpürülmemiş) olur. У семи нянек дитя без глазу.
• Bana bir adım gelene iki adım varırım. Каков ты для меня, таков и я для тебя.
• Bir adım geri giden iki adım ileri atlar. Тише едешь, дальше будешь.
• Arsıza yüz verilince, astar da ister. Arsıza yüz vermişler astarını da istemiş. Elini veren, kolunu alamaz. Bir buldu iki ister, akçe buldu çıkın ister. Yüz verirsen (verince, bulunsa) astarını da ister. Дай ему палец, он и всю руку откусит.
• Bir çöplükte iki horoz ötmez. Bir gemide iki kaptan olmaz. İki kaptan (reis) bir gemiyi batırır. İki aslan bir posta sığmaz. İki bülbül bir dala konmaz. İki cambaz bir ipte oynamaz. İki (dokuz) at bir kazığa bağlanmaz (çakılmaz). Два медведя в одной берлоге не уживутся.
• Bir demeden, iki denmez. Не сказав "раз", не говорят "два". Москва не сразу строилась.
• Bir el bir eli yıkar, iki el bir yüzü yıkar. Одна рука моет другую, две руки моют лицо.
• Bir elin nesi var, iki elin sesi var. Bir elin sesi çıkmaz. Kırk kurda bir aslan ne yapsın? Одной рукой и узла не завяжешь. Один в поле не воин.
• Bir koltuğa iki karpuz sığmaz. Bir koltukta iki karpuz taşınmaz. İki iskemleye oturan tez düşer. İki karpuz bir koltuğa sığmaz. İki tavşan birden avlanmaz (kovalanmaz, tutulmaz). İki tavşanı birden kovalayan hiç birini tutamaz. За двумя зайцами погонишься, ни одного не поймаешь.
• Bir koyundan iki post çıkmaz. С одной овцы десять шкур не снимешь. Из одного двух не сделаешь.
• Bir tane az, iki tane karar, üç tane zarar, dört tane çingeneye yarar. Один (ребёнок) — мало, два — достаточно, три — в убыток, а четыре — цыганам на пользу.
• Biri yarar, ikisi karar, üçü zarar. Первая чарка крепит, вторая веселит, а третья морит.
• Bugünkü tavuk (yumurta), yarınki kazdan (tavuktan) iyidir. Elde bir kuş ağaçta iki kuştan yeğdir. Eldeki serçe damdaki tavuktan iyidir. Лучше синица в руках, чем журавль в небе.
• Değirmen iki taştan, muhabbet iki baştan. Мельница — из двух камней, любовь из двух людей.
• Değneğin iki ucu bok. Палка о двух концах.
• Dokuz (iki) ölç, bir biç. Семь раз отмерь, один раз отрежь.
• El için ağlayan (iki) gözden olur. Yâr için dövünen dizden olur. Плачущий за других остаётся без глаз.
• Erim er olsun da yerim çalı dibi olsun. İki gönül bir olunca, samanlık seyran olur. С милым рай и в шалаше.
• İki analı kuzu. Ласковый телёнок двух маток сосёт.
• İki baş bir kazanda kaynamaz. Две бараньи головы в один котёл не лезут.
• İki cami arasında kalmış beynamaz. Оставшийся между двумя мечетями останется без намаза.
• İki çıplak bir hamamda yakışır. Двум голым подходяще быть только в бане (т. е. жениться нужно на ровне).
• İki el bir baş için. Бог дал руки, чтобы ты работал и жил.
• İki fındık bir olsa kozun başını yarar. Один хорошо, а двое лучше.
• İki kapıda gezen köpek aç kalır. Всем угодлив, так никому не пригодлив.
• İki kardeş savaşmış, ebleh buna inanmış. Свои собаки грызутся, чужая не приставай.
• İki kere iki dört eder. Как дважды два — четыре.
• İki kişi yerinden kımıldansa üçüncü kişiye de yer açılır. Если подвинутся двое, то и для третьего место освободится.
• İki kılıç bir kına girmez. Двух шпаг в одних ножнах не живёт.
• İkisi bir kazanda kaynamaz, ikisini bir kazana koysalar (koysanız) kaynamazlar. Если даже обоих поместить в один котёл, и то не сварятся (т. е. не договорятся).
• İnsan bir kere ölür. İnsan iki kere ölmez. Двум смертям не бывать, а одной не миновать.
• İyilik iki baştan olur. Доброта бывает обоюдной (взаимной).
• Komşunun iki inekli iste ki kendin bir inekli olasın. Желай, чтобы у твоего соседа было две коровы, и тогда у тебя будет одна.
• Körün istediği bir göz, iki olursa ne söz. Кто не богат, тот и алтыну рад.
• Körün istediği iki göz biri ela biri boz. Слепой мечтает о двух глазах — одном карем, другом сером (говорится, когда кто-нибудь требует больше, чем он заслуживает). Дай ему палец, он и всю руку откусит.
• Misafir misafiri çekemez (istemez, sevmez), ev sahibi ikisini de. Гость гостя не выносит, а хозяин дома — их обоих.
• Otuz iki dişten çıkan, otuz iki mahalleye yayılır. Слово — не воробей, вылетит — не поймаешь.
• Tavşan ne kadar büyük ise pahası iki akçadır. Какой бы большой ни был заяц, ему цена две монеты.