Eşek

-ği

---

ЗНАЧЕНИЯ

1. (merkep) ишак, осёл

2. глупец, тупица

---

Тж. см. sıpa, anırmak

---

ПОСЛОВИЦЫ И ПОГОВОРКИ

• Adam adamdır olmasa da pulu, eşek eşektir atlastan olsa da çulu. Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir. Eşeğe altın yular taksan, yine eşektir. Свинья в золотом ошейнике — всё свинья.
• Aksak eşekle yüksek dağa çıkılmaz. На лечёном коне далеко не уедешь.
• Allah bilir ama kul da sezer. Eşeğini sağlam bağla, sonra Allah’a ısmarla. Evvel deveni bağla sonra Allah'a ısmarla. На Бога надейся, а сам не плошай.
• At ile eşek yarışamaz. Ишаку с лошадью не тягаться.
• At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır. Eşek ölür semeri kalır, insan ölür eseri kalır. Человек живёт век, а его дела — два.
• Atın yerine eşek bağlanamaz. На место коня осла не привязывают.
• Atlar tepişir, arada eşekler ezilir. At teper katır teper ara yerde eşek ölür. Паны дерутся, а у холопов чубы трещат.
• Attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek. Упавшему с лошади и одеяло и матрац, упавшему с ишака — лопата и кирка.
• Attan inip eşeğe binmek. Променять сапоги на лапти.
• Baş ol da eşek başı (soğan başı) ol. Всегда старайся быть во главе.
• Bir ağaçta gül de biter, diken de. Bir ahırda at da bulunur, eşek de. В семье не без урода.
• Boz eşek siyah olmaz. Серый осёл чёрным не станет.
• Canı acıyan eşek atı geçer. Canı yanan eşek attan yürük olur. Herkesin canı tatlıdır. Осёл, испытывающий острую боль, перегонит и лошадь. Каждому жизнь дорога.
• Canı kaymak isteyen mandayı yanında taşır. Eşeğe binen tımarına katlanır. Любишь кататься, люби и саночки возить.
• Deve büyüktür ama başını bir eşek çeker. Devede boy var ama kırkını bir eşek çeker. Мал золотник, да дорог.
• Deve ölürse eşeğe yük olur. Верблюд умирает, а его ноша достаётся ишаку.
• Deveye hörgücü ağır gelmez. Eşeğe semer yük değil. Eyer, ata yük değildir. Öküze boynuzu yük olmaz. Своя ноша не тянет.
• Emanet eşeğin yuları gevşek olur. На чужом осле далеко не уедешь.
• Erkeğin iyisi eşeğinden kadının iyisi eşiğinden bellidir. Хороший мужчина виден по ослу, а хорошая женщина — по порогу.
• Eşeğe gücü yetmeyen semeri döver. У кого не хватает силы на ишака, тот бьёт седло (о тех, кто срывает зло на слабых).
• Eşeği dama çıkaran yine kendi indirir. Кто кашу заварил, тот пусть и расхлёбывает.
• Eşeği düğüne çağırmışlar, 'ya odun eksik ya su' demiş. Вола зовут не пиво пить, а хотят на нём воду возить.
• Eşeğin hatırı yoksa (yoktur) sahibinin hatırı var. Если осёл не пользуется уважением, то его хозяин пользуется им. По хозяину и собаке честь.
• Eşeğin hesabı başka eşekçinin başka. У осла один счёт, а у погонщика — другой.
• Eşeğin kulağını kesmekle küheylan olmaz. Из большого осла всё не выйдет слона.
• Eşeğin kuyruğunu kalabalıkta kesince(kesme) kimi uzun der, kimi kısa. За советом не в рынок идти.
• Eşek at olmaz, ciğer et olmaz. Осёл лошадью не станет, а печёнка — мясом. Не бывать вороне соколом.
• Eşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmez. Kör bile düştüğü çukura bir daha düşmez. За одного битого двух небитых дают.
• Eşek büyüdü, semeri küçüldü. Вырос ишак — седло стало мало.
• Eşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmaz. Всякому своя болячка больна.
• Eşek eşeği ödünç kaşır. Осёл чешет осла в долг.
• Eşek hoşaftan ne anlar? Знает толк, как свинья в апельсинах.
• Eşek kuyruğu gibi ne uzar ne kısalır. Как ишачий хвост: не станет ни длиннее, ни короче.
• El elin eşeğini türkü çağırarak arar. Коли конь, да не мой — так волк его ешь!
• Hıyar (karpuz) akçesiyle alınan eşeğin ölümü sudan olur. Дёшево покупать — деньги терять.
• Katır ziyan yapar, eşeklerin kulakları kesilir. Мул нанесёт убыток, а ослам уши режут (о тех, кто незаслуженно получает наказание). Не бей Фому за Ерёмину вину.