Can: различия между версиями

Турецко-русский словарь | http://www.ansiklopedi.dilbydil.com | Энциклопедия турецкого языки
Нет описания правки
 
Строка 42: Строка 42:
*'''Mal canı kazanmaz, can malı kazanır.''' Не деньги нас наживали, а мы деньги нажили.
*'''Mal canı kazanmaz, can malı kazanır.''' Не деньги нас наживали, а мы деньги нажили.
*'''Mal canın yongasıdır.''' Добро — часть души (т.е. ущерб, наносимый имуществу человека, ему столь же горек, как и боль, причинённая душе).
*'''Mal canın yongasıdır.''' Добро — часть души (т.е. ущерб, наносимый имуществу человека, ему столь же горек, как и боль, причинённая душе).
----
== '''СКЛОНЕНИЕ''' ==
{| class="wikitable"
! rowspan="2" colspan="2" style="background-color: #FFCC00; text-align: center; font-weight: bold;" | Hâl. Падеж
! rowspan="2" style="background-color: #FFCC00; font-weight: bold;" | Soru. Вопрос
! colspan="2" style="background-color: #FFCC00; text-align: center; font-weight: bold;" | Число
|-
| style="background-color: #FFCC00; text-align: center; font-weight: bold;" | Tekil. Ед. ч.
| style="background-color: #FFCC00; text-align: center; font-weight: bold;" | Çoğul. Мн. ч.
|-
| 1
| '''Yalın Hâl'''.
Основной падеж
| '''''Kim?''' Кто?''
'''''Ne?''' Что?''
| style="text-align: center;" | can
(душа)
| style="text-align: center;" | canlar
(души)
|-
| 2
| '''İlgi Hâli'''.
Родительный падеж
| '''''Kimin?''' Чей? Кого?''
'''''Neyin?''' Чего?''
| style="text-align: center;" |can-ın → canın
(души)
| style="text-align: center;" | canlar-ın → canların
(душ)
|-
| 3
| '''Yönelme Hâli'''.
Дательный падеж
| '''''Kime?''' Кому?''
'''''Neye?''' Чему?''
| style="text-align: center;" | can-a → cana
(к душе)
| style="text-align: center;" | canlar-a → canlara
(к душам)
|-
| 4
| '''Belirtme Hâli'''.
Винительный падеж
| '''''Kimi?''' Кого?''
'''''Neyi?''' Что?''
| style="text-align: center;" | can-ı → canı
((виню) душу)
| style="text-align: center;" | canlar-ı → canları
((виню) души)
|-
| 5
| '''Bulunma Hâli.'''
Местный падеж
| '''''Kimde?''' У кого?''
'''''Nerede?''' В каком месте? В чём?''
| style="text-align: center;" | can-da → canda
(в душе)
| style="text-align: center;" | canlar-da → canlarda
(в душах)
|-
| 6
| '''Ayrılma Hâli'''.
Исходный падеж
| '''''Kimden?''' От кого?
'''''Nereden?''' Откуда? От/из чего?''
| style="text-align: center;" | can-dan → candan
(из души)
| style="text-align: center;" | canlar-dan → canlardan
(из душ)
|-
| 7
| '''Творительный падеж'''
(послелог ile)
| '''''Kiminle?''' (С) кем?
'''''Neyle? Ne ile?''' (С) чем?''
| style="text-align: center;" | can-la → canla
(с душой)
| style="text-align: center;" | canlar-la → canlarla
(с душами)
|}
----
== '''АФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ ''' ==
{| class="wikitable collapsible"
!colspan="3" style="background:#FFCC00"|С ПРИТЯЖАТЕЛЬНЫМИ МЕСТОИМЕНИЯМИ
|-
!Лицо||Склонение||Перевод
|-
|1 л. ед. ч., '''benim''' "мой"||can-ım → canım||моя душа
|-
|2 л. ед. ч., '''senin''' "твой"||can-ın → canın||твоя душа
|-
|3 л. ед. ч., '''onun''' "его(-её)"||can-ı → canı||его / её душа
|-
|1 л. мн. ч., '''bizim''' "наш"||can-ımız → canımız||наша душа
|-
|2 л. мн. ч., '''sizin''' "ваш", "Ваш"||can-ınız → canınız||ваша душа
|-
|3 л. мн. ч., '''onların''' "их"||can-(lar)ı → can(lar)ı||их душа
|}
[[Категория:Türkçe Rusça Sözlük]]
[[Категория:Türkçe Rusça Sözlük]]

Текущая версия от 13:57, 28 апреля 2018

ЗНАЧЕНИЯ

1. (ruh) душа, дух

2. (yaşama, hayat) жизнь, существование

3. (güç, dirilik) жизненная сила, сила духа

4. (kişi) как счётное слово душа; человек

5. (tarikat kardeşi) мюрид (последователь учения Бекташи и Мевлеви)

6. душевный, чуткий, отзывчивый

7. (sevimli, sevilen, şirin) приятный, милый, симпатичный

canlar - дорогие друзья

ПОСЛОВИЦЫ И ПОГОВОРКИ

  • Adam adama yük değil, can gövdeye mülk değil. Человек не ноша человеку, как и душа телу.
  • Can baldan tatlıdır. Жизнь слаще мёда.
  • Can boğazdan geçer (gelir). Душа жива горлом (чтобы жить, надо есть). Мельница живёт водою, а человек едою.
  • Can cefadan da usanır, safadan da. Душа устаёт и от радости, и от горя.
  • Can canın yoldaşıdır. Без друга в жизни туго.
  • Can cömertliği kolay olmaz (değildir). Душевное благородство — нелёгкая вещь.
  • Can cömertliği lakırdıyle olmaz. Щедрость души словами не докажешь.
  • Can cümleden azizdir. Can maldan tatlıdır. Душа всего дороже. Жизнь дороже всего.
  • Can çekişmedense ölmek yeğdir. Лучше умереть, чем мучиться.
  • Can çıkmayınca (çıkar, çıkmadan, çıkmadıkça) huy çıkmaz. Горбатого могила исправит.
  • Cana gelecek mala gelsin. Здоровье дороже богатства.
  • Canı acıyan eşek atı geçer. Canı yanan eşek attan yürük olur. Herkesin canı tatlıdır. Осёл, испытывающий острую боль, перегонит и лошадь. Каждому жизнь дорога.
  • Canı kaymak isteyen mandayı yanında taşır. Eşeğe binen tımarına katlanır. Любишь кататься, люби и саночки возить.
  • Her güzel güzeldir ama canın sevdiği daha güzeldir. Каждая красавица красива, но та, которую любит сердце, красива особенно. Не по хорошему мил, а по милому хорош.
  • Huy canın altındadır. Норов не клетка, не переставишь. Горбатого могила исправит.
  • İşte canım işte başım. Хотите казните, хотите помилуйте. Я ничего не скажу.
  • Keçiye can kaygısı, kasaba yağ kaygısı. Забота козы — о жизни, мясника — о сале. Голой овцы не стригут.
  • Kedinin dokuz (yedi) canı var. У кошки девять жизней. Живучий, как кошка.
  • Mal bulunur, can bulunmaz. Деньги — дело наживное.
  • Mal canı kazanmaz, can malı kazanır. Не деньги нас наживали, а мы деньги нажили.
  • Mal canın yongasıdır. Добро — часть души (т.е. ущерб, наносимый имуществу человека, ему столь же горек, как и боль, причинённая душе).

СКЛОНЕНИЕ

Hâl. Падеж Soru. Вопрос Число
Tekil. Ед. ч. Çoğul. Мн. ч.
1 Yalın Hâl.

Основной падеж

Kim? Кто?

Ne? Что?

can

(душа)

canlar

(души)

2 İlgi Hâli.

Родительный падеж

Kimin? Чей? Кого?

Neyin? Чего?

can-ın → canın

(души)

canlar-ın → canların

(душ)

3 Yönelme Hâli.

Дательный падеж

Kime? Кому?

Neye? Чему?

can-a → cana

(к душе)

canlar-a → canlara

(к душам)

4 Belirtme Hâli.

Винительный падеж

Kimi? Кого?

Neyi? Что?

can-ı → canı

((виню) душу)

canlar-ı → canları

((виню) души)

5 Bulunma Hâli.

Местный падеж

Kimde? У кого?

Nerede? В каком месте? В чём?

can-da → canda

(в душе)

canlar-da → canlarda

(в душах)

6 Ayrılma Hâli.

Исходный падеж

Kimden? От кого?

Nereden? Откуда? От/из чего?

can-dan → candan

(из души)

canlar-dan → canlardan

(из душ)

7 Творительный падеж

(послелог ile)

Kiminle? (С) кем?

Neyle? Ne ile? (С) чем?

can-la → canla

(с душой)

canlar-la → canlarla

(с душами)


АФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ

С ПРИТЯЖАТЕЛЬНЫМИ МЕСТОИМЕНИЯМИ
Лицо Склонение Перевод
1 л. ед. ч., benim "мой" can-ım → canım моя душа
2 л. ед. ч., senin "твой" can-ın → canın твоя душа
3 л. ед. ч., onun "его(-её)" can-ı → canı его / её душа
1 л. мн. ч., bizim "наш" can-ımız → canımız наша душа
2 л. мн. ч., sizin "ваш", "Ваш" can-ınız → canınız ваша душа
3 л. мн. ч., onların "их" can-(lar)ı → can(lar)ı их душа